Coalitieprogramma 'Samen Doen: Eerlijk, Sociaal en Ambitieus' 2022-2026

Het coalitieprogramma ‘Samen Doen: Eerlijk, Sociaal en Ambitieus’ is opgebouwd uit zes programma’s. Vijf programma’s zijn gebaseerd op de vijf waarden uit de strategische visie ‘Verwonder je in de groene thuishaven Weert’. We sluiten af  met een algemeen programma. We hebben alle thema’s waar de gemeente zich mee bezig houdt, verdeeld over de programma’s.

Per programma geven wij aan wat onze inhoudelijke ambitie de komende jaren is. Ook geven we per programma aan wat we extra willen investeren. Voor sommige ambities zijn al middelen beschikbaar. Voor andere ambities moet de raad daar nog een besluit over nemen. Elke waarde sluiten we af met een tabel waarin we aangeven voor welke investeringen deze coalitie in elk geval wil gaan. Sommige investeringen zijn incidenteel (I) en andere structureel (S). Voor een aantal onderwerpen is al dekking in de bestaande meerjarenbegroting gevonden. Dit wordt aangegeven met een *. We sluiten het document af met een totaaloverzicht van de investeringen. Voor alle onderwerpen geldt dat de integrale afweging jaarlijks plaatsvindt bij het opstellen en vaststellen van de begroting. De in de tabellen opgenomen bedragen zijn ramingen en daarmee indicatief.

Elk programma wordt aangeduid met een eigen kenmerkend icoontje. Deze icoontjes ziet u ook terugkomen bij andere programma’s. Sommige thema’s dragen namelijk bij aan meerdere waarden. De icoontjes geven daar duiding aan.

In 2030 willen we graag dat:

Iedere doelgroep goed kan wonen;
Iedereen mee kan doen;
De natuurlijke en landschappelijke kwaliteit versterkt is;
We duurzaam en innovatief leven en ondernemen;
We goed ontsloten en verweven zijn met de regio.

Weert biedt voor ieder wat wils op het gebied van woningtypen en locatie. Voor elk inkomen en met passende voorzieningen en activiteiten.

Bouwen voor elke doelgroep

Weert groeit en blijft groeien. We liggen op steenworpafstand van de Brainport regio, een toptechnologieregio van wereldformaat. De groeistuipen die deze regio doormaakt hebben hun weerslag op Weert. Wij maken deel uit van het economische kerngebied en nemen onze verantwoordelijkheid hierin. Iedereen heeft recht op een huis om zich thuis te voelen. Daarom is passende huisvesting van groot belang voor zowel de inwoners van Weert als voor nieuwe inwoners. Een plek waar je je veilig en prettig kunt voelen. De stijgende vraag naar passende woningen duurt nog tot na 2030 voort, de komende jaren staat de woningmarkt blijvend onder druk. Weert moet blijven bouwen, rekening houdend met alle doelgroepen. We streven naar een goede balans tussen betaalbare huur- en koopwoningen voor alle doelgroepen in overeenstemming met vraag en aanbod. We zetten in op gemengde wijken met extra aandacht voor sociale-, en midden huur en (nieuwe) woonvormen gecombineerd met zorg.

Om de groei op te vangen zetten we voor de korte en middellange termijn in op inbreiding in bestaand bebouwd gebied. Waar het passend in de omgeving is, wordt de hoogte in gegaan. In de komende periode realiseren wij 1000 woningen en hebben we 1000 woningen in voorbereiding, niet alleen in de stad maar ook in de kerkdorpen, afgestemd op de behoefte van de verschillende doelgroepen. We anticiperen op mogelijke stimuleringsregelingen van het Rijk door al te onderzoeken waar uitbreiding voor woningbouw op de langere termijn mogelijk is. We voeren een actiever grondbeleid.

Ook in Weert hebben we te maken met de dubbele vergrijzing: er komen steeds meer ouderen én ouderen worden steeds ouder. Ouderen blijven steeds langer zelfstandig wonen. De huizen waarin zij wonen, zijn daarvoor niet altijd geschikt. We onderzoeken vernieuwende creatieve oplossingen om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. Zo komen er ook woningen vrij voor starters en jongeren. Het doel is om een langere keten aan verhuisbewegingen op gang te krijgen, zodat meer eengezinswoningen beschikbaar komen en meer huishoudens kunnen wonen in de woning die het beste past bij hun levensfase en hun inkomen. Daarnaast experimenteren we met nieuwe alternatieve woonvormen en zetten we in op een aantal (grootschalige) locaties met tijdelijke (flex)woningen. Dit doen we niet voor één specifieke doelgroep maar juist voor een mix van doelgroepen. Denk bijvoorbeeld aan jongeren, ouderen, statushouders en mensen met een zorgvraag. We experimenteren met duurzame en innovatieve concepten.

In Weert en de regio zijn enkele duizenden internationale werknemers actief. Zij doen belangrijk werk, waarmee ze een bijdrage leveren aan onze economie. Huisvesting voor deze doelgroep blijft een aandachtspunt. Met werkgevers, uitzendbureaus en partijen die voor woonruimte zorgen gaan we in gesprek over goede huisvesting, spreiding over de gemeente en verantwoorde arbeidsomstandigheden. We zetten in op meer grootschalige locaties voor huisvesting van internationale werknemers. Dit doen we onder voorwaarden, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid.

We stimuleren natuurinclusief bouwen, inspireren inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners om hiermee aan de slag te gaan en geven als gemeente zelf het goede voorbeeld.

Veilige en leefbare gemeente

Het is belangrijk dat we ons veilig voelen in onze eigen buurt en huis. Zonder veiligheid geen vrijheid. Weert is een gemeente met wijken en dorpen waar de sociale samenhang gelukkig groot is. Er zijn in Weert geen nijpende sociale problemen zoals sterk verpauperde buurten of extreme spanningen tussen bevolkingsgroepen. In Weert kan iedereen veilig wonen, verblijven, werken en ondernemen. Dat willen we zo houden. We blijven aandacht hebben voor een prettige leefomgeving. In de wijken Keent en Moesel gaan we de komende jaren aan de slag om zowel fysiek als sociaal extra te investeren. Ook starten we vanaf 2025 samen met de inwoners en maatschappelijke partners in Groenewoud met het opstellen van een wijkontwikkelingsvisie.

Traditionele misdrijven zoals inbraak, diefstal, geweld, vernieling en overlast zijn de afgelopen 10 jaar afgenomen in de gemeente Weert, [1]. Wel zien we een toename van digitale criminaliteit, ondermijning en mensenhandel. We zetten daarom in op een betere voorlichting over digitale criminaliteit samen met ketenpartners en er gaat meer aandacht naar de aanpak en preventie van ondermijning en mensenhandel.

Betrokkenheid van inwoners bij het thema veiligheid is belangrijk. Door verdere ontwikkeling van de wijkgerichte veiligheidsaanpak krijgt de betrokkenheid van burgers bij het thema veiligheid vorm en inhoud. De wijkagenten en boa’s zullen nog meer de verbinding op straat zoeken en verzamelen signalen, zodat er wijkgerichte acties opgezet kunnen worden. Bij de aanpak van criminaliteit hebben we ook oog voor de achterliggende (meervoudige) problematiek.

Cultuurhistorie en erfgoed behouden en versterken

Voor de aantrekkingskracht van Weert als woon-, werk- en recreatiegemeente zijn een goed cultureel aanbod en het behouden en stimuleren van cultuurhistorie en erfgoed in alle facetten belangrijk. We zijn blij dat ons cultuurhistorisch erfgoed bewaard is gebleven en koesteren dit. Met de opgravingen in Kasteelpark Nijenborgh en de consolidatie van de Kasteelpoort is een belangrijke stap gezet in het behoud van cultuurhistorie en erfgoed. In de komende periode stellen we een erfgoedbeleid op om het goed te borgen. We vinden het belangrijk dat de Lichtenberg wordt behouden en gerestaureerd.

Aantrekkelijk voorzieningenniveau (accommodaties) behouden

Weert heeft een goed voorzieningenniveau. Deze voorzieningenstructuur staat echter ook onder druk: een aantal accommodaties kent een matige bezetting, er is een krimp van het aantal vrijwilligers en bij diverse accommodaties – waaronder bijvoorbeeld wijk- en dorpshuizen – is geen ruimte om te investeren. Dit heeft impact op de uitstraling en de kwaliteit van deze gebouwen. Clusteren van voorzieningen kan een oplossing zijn, waarbij ook de sociale aspecten, zoals wijkgebonden en tijdgebonden activiteiten, leefbaarheid en betaalbaarheid van de sociaal maatschappelijke activiteiten, worden meegewogen. De herijking van de maatschappelijke voorzieningenstructuur zal richtinggevend zijn voor de toekomst en onder andere duidelijk maken waar we wel en niet meer in investeren. Zelf geven we het goede voorbeeld door een plan van aanpak op te stellen voor de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed (duurzaam meerjarenonderhoudsplan) op basis van de Routekaart Energietransitie en middelen vrij te maken voor deze investeringen (meerjareninvesteringsplan). Ook wordt het meerjarenonderhoudsplan aangepast, zodat de verduurzaamde gebouwen onderhouden kunnen worden.

Goed wonen voor elke doelgroep

In Weert doet iedereen mee aan de samenleving. Mensen die dat niet op eigen kracht kunnen, worden geholpen of opgevangen. We bouwen voort op het sterke sociale weefsel.

Meer werkzoekenden zijn aan het werk of doen vrijwilligerswerk

We willen investeren in mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zodat zij kunnen bijdragen naar vermogen. Van iedereen die kan werken verwachten we dat ze dit ook naar vermogen doen. Werk of vrijwilligerswerk zorgt voor structuur en is van belang voor iemands eigenwaarde en contacten met anderen. We kijken daarbij ook naar eventuele achterliggende problemen die een werkzoekende heeft. Goed kunnen lezen en schrijven en het hebben van digitale vaardigheden zijn van groot belang. De Risse ontwikkelt zich tot een modern arbeids- en participatiebedrijf in nauwe samenhang met Werk.kom. Voor specifieke doelgroepen zetten we gericht (groeps-)maatwerk in, bijvoorbeeld het project voor alleenstaande moeders in de bijstand is zeer succesvol. We willen meer en intensiever inzetten op specifieke doelgroepen door middel van re-integratieprojecten. We zetten in op een sluitende aanpak van school naar werk voor schoolverlaters.

Effectieve en efficiënte hulp

Iedereen in Weert krijgt de hulp en ondersteuning die nodig is. Daarbij kijken we samen met de inwoner naar welke hulp en ondersteuning passend is en wat eventuele achterliggende oorzaken zijn. De inwoner blijft zelf de regie houden en we zetten in op het versterken van de zelf-en samenredzaamheid. Daarbij hanteren we het gedachtengoed van positieve gezondheid: het gaat niet om de beperking of ziekte, maar om het leren omgaan met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Hulp en ondersteuning organiseren we (zo) dicht (als mogelijk) bij huis. Jongeren die hulp en ondersteuning nodig hebben, stappen zo gemakkelijk mogelijk over van Jeugdhulp naar Wmo. We blijven denken in oplossingen, niet in regeltjes. Belemmeringen tussen de domeinen zorg-welzijn-onderwijs-wonen-werken nemen we weg. We hebben extra aandacht voor (jonge) inwoners met een licht verstandelijke beperking (LVB). Problemen op allerlei gebied (schulden, armoede, huiselijk geweld en kindermishandeling) proberen we in een zo vroeg stadium in beeld te krijgen. Wachttijden in de zorg kunnen we als gemeente niet oplossen. Wel kunnen we gedurende de wachttijd preventieve activiteiten inzetten, bijvoorbeeld door zelfhulpgroepen te stimuleren. We maken psychische kwetsbaarheid bespreekbaar en zorgen voor goede informatievoorziening, zodat inwoners tijdig de weg naar hulp vinden. Het jongerenwerk is laagdrempelig bereikbaar voor kwetsbare jongeren.

We blijven ons inzetten voor het behoud van het Sint Jans Gasthuis als streekziekenhuis inclusief spoedeisende hulp.

Investeren in de lokale sociale basis

Inwoners voelen zich prettig in Weert, leven goed samen en ondersteunen elkaar waar nodig. Om dit te behouden is het van belang om oog te hebben voor wat er speelt in de wijken en dorpen. Wijk- en dorpsraden en verenigingen zetten zich met veel energie in om de samenhang in de leefomgeving te bevorderen. Het is belangrijk om Punt Welzijn, wijk- en dorpsraden en andere instanties, werkzaam in de wijken en dorpen, hechter samen te laten werken en daar ook andere actieve inwoners bij te betrekken. Investeren in een sterke lokale sociale basis betekent investeren in welzijn, sport, onderwijs, armoede, schulden en gezondheid en in projecten die deze domeinen verbinden. Hiervoor vullen we het budget voor investeren in de lokale sociale basis verder aan uit bestaande middelen. We stimuleren verenigingen om maatschappelijke activiteiten te organiseren, breder dan voor de eigen leden. Weert blijft zich als Regenboogstad inzetten voor diversiteit. We stellen op interactieve wijze een Lokale inclusieagenda op. Onze vooruitstrevende aanpak van armoede zetten we voort, waarbij we zeker ook blijven inzetten op een preventieve aanpak voor kinderen en (jong) volwassenen. Ook onderzoeken we wat we kunnen betekenen voor de mensen met een baan die toch niet rond kunnen komen, de ‘werkende armen’ die vaak net buiten allerlei regelingen vallen. Hieronder vallen niet alleen werknemers maar ook de kleine zelfstandigen en de ZZP-ers.

Opgroeien en ouder worden in een gezonde leefomgeving

Jongeren groeien gezond en veilig op. Meer mensen hebben een gezonde leefstijl en (gaan) voldoen aan de beweegnormen. We faciliteren ontmoetingen tussen mensen, in gebouwen en in de openbare ruimte. We creëren aantrekkelijke groene wandel- en fietsroutes door het bebouwd gebied en het buitengebied. De Huiskamers voor Ouderen zijn een waardevolle voorziening, die we willen stimuleren om zich verder te ontwikkelen en daarbij de verbinding op te zoeken met het onderwijs, culturele instellingen en verenigingen. De inzet van de combinatiefunctionarissen die verbindingen leggen tussen onderwijs, sport en cultuur zetten we voort.

Sport

We hebben in Weert goede sportvoorzieningen. In Weert wordt topsport bedreven, bijvoorbeeld door eredivisionist BAL, die als topsportvereniging ook een belangrijke rol speelt voor de breedtesport. Om sport voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te houden, is het van belang om te investeren in vitale sportverenigingen. Begrotingen, aantal vrijwilligers, aantal (jeugd)leden en het onderhoudsniveau staan op sommige plekken onder druk. Om het sportlandschap in stand te kunnen houden, moeten verenigingen meer met elkaar samenwerken, met daarbij ook de mogelijkheid om op één locatie samen verder te gaan. De gemeente Weert wil de verenigingen ondersteunen, zodat zij ook in de toekomst van waarde kunnen blijven en toegankelijk en betaalbaar voor onze inwoners. De gemeente wil hierop de komende jaren intensiveren en zet hiervoor onder andere middelen in uit het budget voor het versterken van de lokale sociale basis. We willen sport- en spelmogelijkheden in de openbare ruimte bevorderen voor jong en oud, bijvoorbeeld door middel van de realisatie van uitdagende spelvoorzieningen zoals een urban sportterrein voor de oudere jeugd tussen 10 en 18 jaar. We realiseren een toekomstbestendig Sportpark Boshoven. De sporthal Boshoven wordt gerenoveerd en uitgebreid. Mogelijk wordt daar ook een turnaccommodatie gerealiseerd.

Onderwijs

We gaan voor goed onderwijs, in kwalitatief goede, toekomstbestendige en duurzame gebouwen.

Samen met het onderwijs spannen we ons in om de kracht van jeugdigen en hun ouders te versterken. We zetten in op een breed, preventief aanbod voor de jeugdige en het gezin in onze gemeente, passend bij de behoeften die er zijn. Maatwerk wordt geboden voor kinderen die wat meer nodig hebben. Belangrijk instrument daarvoor is het Integraal KindCentrum (IKC). In een IKC werken kinderopvang, buitenschoolse opvang (BSO) en basisschool met elkaar samen. Ook vinden er wijkactiviteiten plaats en wordt er samengewerkt met het bedrijfsleven. Vanuit deze samenwerking zien wij kansen voor meer voor- en naschoolse arrangementen in aanvulling op het bestaande onderwijs.

We realiseren een nieuw IKC op Boshoven, dat mogelijk ook kan worden ingezet voor maatschappelijke en sociale-culturele activiteiten. We stimuleren buitenschools leren en zetten in op het versterken van de verbindingen tussen onderwijs en jeugdhulp. We hebben aandacht voor de effecten van corona onder kinderen en jongeren. Dit blijft ook de komende jaren nog van belang. We willen ook onderwijs en het bedrijfsleven steviger verbinden, bijvoorbeeld door voortzetting van het Spark Tech Lab. Wij vinden het belangrijk dat het Spark Tech Lab in Weert gevestigd blijft.

Iedereen doet mee

* dekking uit middelen versterken lokale sociale basis (incidenteel)
** dekking uit compensatiebudget exploitatie beschermd wonen en opvang (neutraal, anders verdelen van al geraamde middelen)

De aanwezigheid van groen kenmerkt Weert. Belangrijk is de natuurlijke en landschappelijke kwaliteit (inclusief haar cultuurhistorie), ook in de woon- en werkomgeving. Groen is van betekenis voor soortenrijkdom (biodiversiteit), economie, energiegebruik, educatie, gezondheid en opvang van de gevolgen van klimaatverandering.

Een klimaatbestendige en biodiverse leefomgeving

Groen en water zijn noodzakelijk voor een aantrekkelijke duurzame en klimaatbestendige gemeente. Een gezonde bodem is essentieel voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Ondanks de vele inspanningen van de afgelopen jaren zien we de biodiversiteit teruglopen. Er zijn extra maatregelen nodig om verdere achteruitgang te voorkomen.

Door slimme functiecombinaties, zoals bijvoorbeeld een wadi gecombineerd met een speelvoorziening bij rotonde Maaseikerweg, wordt de oppervlakte groen en water veelzijdig gebruikt en worden meerdere Weerter doelen gediend. We willen dit bereiken door de uitdagingen van biodiversiteit en klimaatadaptatie met elkaar te koppelen in een groen/blauwe agenda. De combinatie van groen en water leidt ook tot een gezondere leefomgeving. Een gezonde omgeving is aantrekkelijk, prettig om in te verblijven, nodigt uit tot gezond gedrag, biedt ruimte voor ontmoeting en heeft een positieve invloed op de gezondheid.

Enerzijds willen we wateroverlast voorkomen, anderzijds willen we water vasthouden om voor verkoeling te zorgen. Groen zorgt voor verkoeling én kan water opnemen. De hittestress in Weert geeft op langere termijn in het binnenstedelijk gebied, waar relatief weinig groen is zoals in de binnenstad, de grootste problemen. Het op een slimme manier vergroenen van het binnenstedelijk gebied is daarom belangrijk. Bij grootschalige projecten richten we deze gebieden klimaatbestendig in door ruimte te maken voor bomen, planten en voorzieningen voor wateropvang. Dit doen we samen met onze inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) partners, zoals ook vastgelegd in het gemeentelijk rioleringsplan. Daarnaast geven we de komende periode een extra impuls aan het vergroenen van schoolpleinen van onze basisscholen.

In diverse wijken is het slecht gesteld met de kwaliteit van het groen. Dit geeft een verloederde aanblik en trekt ook ongedierte (bijvoorbeeld ratten) aan. We maken inzichtelijk welke plantsoenen toe zijn aan vervangingen maken hiervoor geld vrij.

Buitengebied in verbinding

Weert heeft een prachtig buitengebied, met ruimte voor agrarische bedrijven, recreatie en natuur. Het is belangrijk dat deze functies met elkaar in balans blijven. Met thema’s als stikstof, vrijkomende agrarische bebouwingen, energietransitie, klimaatadaptatie en méér aandacht voor goed voedsel staan we voor grote uitdagingen. Wij gaan in gesprek, met inwoners, ondernemers en onze (maatschappelijke)partners over de transitie van het buitengebied en nemen hierin de regie.

We hebben veel waardering voor onze ondernemers in de veeteelt, land- en tuinbouw. Pilots als natuurinclusieve landbouw en andere innovaties in de agro/food sector stimuleren wij. Boeren moeten kunnen blijven ondernemen en innoveren. Hiermee leveren ze een waardevolle bijdrage aan onze economie, met minder nadelen voor natuur en milieu. Zo blijven we genieten van ons mooie buitengebied. We vinden het belangrijk dat er een betere verbinding tussen bebouwd gebied en platteland wordt gemaakt. Denk hierbij aan fysieke verbindingen zoals recreatieve routes en verbindingen tussen groene en waterrijke natuur alsook verbinding tussen consument en agrariër.

De gemeente Weert neemt samen met Nederlandse en Belgische gemeenten, provincies en gewesten deel aan het overleg Grenspark Kempen~Broek om voor dit gebied de internationale status te realiseren van een UNESCO ‘Mens en biosfeergebied’. Citymarketing Weert en Limburg marketing geven de toeristische promotie van onder andere het buitengebied verder vorm.

De juiste ontwikkeling op de juiste plek

We staan voor een aantal grote opgaven en transities in een beperkte ruimte. Het Rijk en de provincie gaan de komende jaren méér sturen op het gebied van de ruimtelijke ordening. Het gaat dan om landelijke ambities op de volgende terreinen:

• Wonen (inclusief bereikbaarheid woongebieden);
• Landelijk gebied;
• Energie en klimaat;
• Water;
• Infrastructuur en mobiliteit;
• Logistiek en (circulaire)economie.

Het is belangrijk dat Weert zich hier goed op voorbereidt, want ook bij ons is ruimte schaars. Met het vaststellen van de Omgevingsvisie Weert leggen we de richting vast. De juiste ontwikkeling op de juiste plek, de juiste afwegingen van belangen maken, daarvoor is regie nodig. Onder andere in het buitengebied, in de binnenstad en bij de bedrijventerreinen komen opgaven en uitdagingen samen. Met het vaststellen van de Omgevingsvisie wordt duidelijk wat de uitdagingen voor Weert zijn en hoe we dit gaan oppakken. De gemeente kan dit niet alleen. Samen met inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) partners werken wij aan onze ambities en uitdagingen en zorgen we voor een toekomstbestendige inrichting van Weert met oog voor mens en natuur.

Natuurlijke en landschappelijke kwaliteit

In een groen Weert, met haar natuurlijke en landschappelijke kwaliteit, mag je verwachten dat bedrijvigheid (meer) circulair, energieneutraal en duurzaam is. Dat wil zeggen goed voor het milieu en voor mensen en in balans met een gezonde economische ontwikkeling. En daarnaast dat mensen zich inspannen om duurzaam te wonen, werken en beleven.

Toekomstbestendige slimme maakindustrie

Weert is een gemeente waar het goed werken en ondernemen is. Waar ondernemers oog hebben voor mens en milieu. Het midden- en kleinbedrijf is dé banenmotor van onze Weerter economie. De verbinding tussen ondernemers, onderwijs en overheid is belangrijk voor de economische ontwikkeling. Samen met onze partners in Keyport en Parkmanagement zetten wij in op een actieve samenwerking, faciliteren wij broedplaatsen voor ondernemers en stimuleren wij innovatie. In de komende periode gaat extra aandacht uit naar het beter zichtbaar maken van onze eigen mooie en innovatieve bedrijven bij onze inwoners. Veel jongeren uit Weert weten niet welke bedrijven in Weert liggen en vertrekken naar elders om daar te gaan studeren, wonen en werken.

Dat de aantrekkingskracht van Weert groot is, blijkt ook uit de stijging van mensen buiten Weert die hier komen wonen. In 2018 overschreden we de grens van 50.000 inwoners. En we blijven groeien; Weert is geen krimpgemeente. In Weert is het aantal banen gelijk aan de omvang van de beroepsbevolking. Deze verhouding willen we tenminste behouden, omdat Weert graag een prettige woon- en werkgemeente wil blijven. Hiervoor willen wij in samenwerking met het onderwijs, Parkmanagement en Citymarketing Weert een jaarlijkse Open Bedrijven Route organiseren om de zichtbaarheid te vergroten van onze eigen bedrijven.

Aantrekkelijke en goed bereikbare bedrijventerreinen

Weert heeft prachtige bedrijventerreinen op aantrekkelijke en goed bereikbare locaties met hoogwaardige bedrijven. Weert is een aantrekkelijke gemeente voor bedrijven om zich te vestigen gezien de bereikbaarheid via weg, spoor en water. We zien de komende jaren een tekort ontstaan aan geschikte bedrijfskavels voor nieuwe of groeiende ondernemers. We willen gevestigde (MKB-) ondernemers graag een plek blijven bieden in Weert. We onderzoeken of uitbreiding of herinrichting van bedrijventerreinen mogelijk is.

Een aantal bedrijventerreinen verdient de komende jaren aandacht, voorbeelden zijn Leuken-Noord en de Weerter Boulevard (voorheen Roermondseweg-Moesdijk). Samen met de gevestigde bedrijven en Parkmanagement ontwikkelen we plannen om deze bedrijventerreinen toekomstbestendig te maken. Voor de Weerter Boulevard geldt dat we samen met de toekomstige BIZ deze entrée van Weert aantrekkelijker willen maken. Omdat de samenwerking van ondernemers in een winkelgebied of bedrijventerrein hieraan bijdraagt, stimuleert de gemeente de oprichting van Bedrijven investeringszones (BIZ’en).

Gezonde arbeidsmarkt

Eén van de grootste uitdagingen voor de komende jaren is de groeiende vraag naar personeel als gevolg van met name de dubbele vergrijzing. Dit leidt tot een vervangingsvraag van 17.000 mensen tot 2030 in Midden-Limburg en daarin is de groei vanuit de Brainport regio niet meegerekend. Op dit moment wordt economische groei beperkt door de beperkte beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel bijvoorbeeld in sectoren als techniek, logistiek, zorg, horeca en de overheid. Samenwerkingsverbanden tussen overheid, ondernemers en onderwijs zijn essentieel voor een betere aansluiting tussen opleiding en werk. De lokale arbeidsmarktagenda, Parkmanagement en Keyport spelen hierbij een belangrijke rol om deze verbinding tot stand te brengen en te behouden. De bijdragen aan deze partners blijven minimaal gelijk. De uitdagingen zijn divers, Keyport moet inzetten op meerdere oplossingsrichtingen: (jong) talent behouden/aantrekken, automatisering en robotisering stimuleren en zorgen voor huisvesting van toekomstige werknemers. Een gezonde arbeidsmarkt in Weert zorgt voor een gezond vestigingsklimaat.

Een sterke centrumgemeente in een sterke regio

Weert heeft een uitermate gunstige ligging ten opzichte van Brainport Eindhoven. We gaan deze positie beter benutten. We profileren ons als beste alternatief voor bedrijven en mensen die in regio Eindhoven niet terecht kunnen door hoge prijzen voor bedrijfspanden en woningen.

Weert is een prachtige plek om te wonen en werken en heeft een centrumfunctie voor de buurgemeenten. We willen een bruisende en aantrekkelijke gemeente blijven in een groene krachtige regio. We zetten in op een betere positionering als centrumgemeente. Daarbij promoten we cultuur, cultureel erfgoed, (bovenregionale) evenementen en sport en zetten Weert daarmee op de kaart, samen met onze inwoners en ondernemers.

Evenementen versterken aantrekkingskracht

De binnenstad is vanzelfsprekend in trek als plaats voor evenementen, maar spreiding van evenementen over de stad, de wijken en de dorpen stimuleren wij. In Weert wonen veel initiatiefrijke, creatieve en ondernemende mensen die activiteiten en evenementen organiseren op het gebied van muziek, sport, kunst en cultuur. Wij geven ruimte voor nieuwe initiatieven op nieuwe locaties en helpen initiatiefnemers waar mogelijk om hun plannen waar te maken. Dit doen we vanuit de één loket gedachte, met aandacht voor het verminderen van regeldruk. We stellen een nieuw en uitnodigend evenementenbeleid op, maken middelen vrij voor regionale evenementen en zorgen voor één aanspreekpunt.

Binnenstad als uithangbord

Onze binnenstad is een belangrijk uithangbord voor Weert. De afgelopen jaren heeft de binnenstad zich, in een moeilijke periode, staande weten te houden. De Bedrijven investeringszones (BIZ) hebben daaraan een belangrijke bijdrage geleverd. De BIZ is hèt aanspreekpunt voor ondernemers en dé verbinding met de gemeente. Wij vinden het jammer dat de BIZ-O recentelijk is opgehouden te bestaan. Wij willen graag met ondernemers de kansen inventariseren om tot een nieuwe, toekomstbestendige BIZ te komen. Daarbij moet de samenwerking tussen de verschillende partijen worden versterkt en ruimte ontstaan voor nieuwe initiatieven.

Via de nog vast te stellen Omgevingsvisie Weert wordt er een start gemaakt met de uitwerking van een nieuwe visie op de binnenstad. Deze visie wordt vertaald in concrete doelen voor de gebiedsgerichte aanpak van de binnenstad. De herontwikkeling van het Beekstraatkwartier dient aan te sluiten bij de visie op de binnenstad. Het kernwinkelgebied wordt verkleind. We onderzoeken de mogelijkheden om de Stationsstraat te transformeren naar bijvoorbeeld een werk- en woonstraat. Tijdens de coronaperiode mochten de terrassen worden uitgebreid. Deze mogelijkheid willen we laten bestaan, en we faciliteren ondernemers bij het aanpassen van de benodigde vergunningen. In de binnenstad staat ontmoeten centraal en is er ruimte voor cultuur, detailhandel, evenementen, werken en wonen. Balans creëren tussen leefbaarheid, waaronder wonen, en ondernemersbelang is daarbij essentieel.

Weert is een unieke plek voor natuur- en cultuurliefhebbers

De toeristische en recreatieve sector is een belangrijke economische pijler waarin we nog kunnen groeien. Voor iedereen die rust en verwondering zoekt, heeft Weert veel te bieden. Denk hierbij aan het Blauwe Meertje, grenspark Kempen~Broek, het IJzeren Man gebied, met het NMC als toegangspoort, het zwembad en het klimbos, de voorzieningen in onze stad, het cultureel erfgoed en het groen in onze dorpen. Om dit kracht bij te zetten stellen we een visie op voor het IJzeren Man gebied, inclusief het gebied rondom het Blauwe Meertje.

Weert is een ideale gemeente voor kleinschalige verblijfsrecreatie: voor iedereen die rust zoekt. De komst van nieuwe B&B’s en andere vernieuwende verblijfsconcepten behoren tot de mogelijkheden. Veilige wandelroutes van en naar de stad en naar het groene buitengebied dat rondom Weert ligt dragen bij aan een prettig verblijf en zorgen dat gebruik wordt gemaakt van het aanwezige aanbod. We onderzoeken de mogelijkheden voor uitbreiding van recreatieve routes en verbetering van bestaande routes. In samenwerking met partners spannen wij ons in om de vrijetijdssector duurzaam uit te bouwen en te verankeren. Dit doen we onder andere door de toeristenbelasting met € 0,15,- te verhogen. Deze extra middelen zetten we in voor de toeristische en recreatieve sector van Weert om initiatieven te ondersteunen en Weert beter op de kaart zetten.

Een veerkrachtige cultuursector

In de komende vier jaar blijven we samen met de sector werken aan een sterke culturele infrastructuur voor Weert. We stellen samen met de cultuursector een plan op en zetten daar de voor cultuur geoormerkte coronacompensatie middelen (€ 1.000.000) in. Met in ieder geval de volgende drie pijlers: coronacompensatie, stimuleren samenwerking en stimuleren ondernemerschap en innovatie.

De (professionele) culturele instellingen en het rijke verenigingsleven vormen een stevige basis van de sector. We zetten ons in om dit te behouden en er voor te zorgen dat deze spelers veerkrachtig genoeg zijn om in te kunnen spelen op verandering en actualiteiten. Aandachtspunten zijn het vergroten van het aantal bezoekers en het behouden én werven van leden voor het verenigingsleven. Met de realisatie van Museum W is er een museum van formaat toegevoegd aan het culturele aanbod in Weert. Dit museum krijgt de kans om zich (boven-)regionaal te ontwikkelen. Daarnaast er is ook ruimte voor innovatie. We vinden het belangrijk dat cultuurmakers en organisaties in Weert hun talent kunnen ontwikkelen en experimenteren met nieuwe vormen van kunst. Dat alles zorgt voor een levendig cultureel aanbod in Weert.  

Professionele culturele instellingen

Weert kenmerkt zich door een aantal sterke professionele culturele instellingen: Munttheater, Bosuil, RICK en Bibliocenter. Ieder vanuit haar eigen rol, zijn ze belangrijk voor een centrumgemeente.

Het Bibliocenter wil als instituut midden in de samenleving staan, met de deuren open. De huidige locatie biedt daar niet altijd voldoende mogelijkheden voor. De komende jaren onderzoeken we of nieuwe huisvesting mogelijk en wenselijk is of dat concepten zoals bibliotheek op school of medegebruik van locaties elders een oplossing kunnen bieden.

Naast de bestaande professionele culturele instellingen zetten we in op het realiseren van een vooropleiding of dependance van een rock/pop academie, die aansluit bij en een versterking is voor het bestaande palet aan instellingen, activiteiten en verenigingen.

Stadslab0495

De komende jaren heeft het Stadslab als opdracht om aan de slag te gaan met maatschappelijke vraagstukken waarvoor creatieve denkkracht gewenst is. Het Stadslab gaat bijdragen aan het realiseren van een betere woon- en leefomgeving door met inwoners, ondernemers, onderwijs en andere professionals op innovatieve wijze oplossingen te bedenken. Zo zetten we de creatieve denkkracht in om oplossingen te vinden voor sociale, maatschappelijke en ruimtelijke vraagstukken.

Amateurkunst verenigingen

Een van de kenmerken van de gemeente Weert uit onze Citymarketingstrategie is ‘teamspeler’. Dit kenmerk is verankerd in de stevige verenigingsstructuur. Verengingen zijn het fundament onder een levendige gemeente waarin veel te beleven is. Zij zorgen voor verbinding in onze maatschappij.

Verenigingen hebben ook te lijden gehad als gevolg van de lockdowns. Veel bijeenkomsten, repetities en activiteiten konden lange periodes geen doorgang vinden. Verengingen werken aan het behoud van de organisatie en de werving van nieuwe leden. Echter de trend die eerder al was ingezet waarbij het steeds lastiger wordt om vrijwilligers en leden te binden, heeft zich als gevolg van de coronapandemie versterkt doorgezet. Als gemeente willen we samen met deze verenigingen bekijken hoe zij vitaal en toekomstbestendig kunnen worden en wat daarvoor nodig is.

Naar een circulaire economie

We brengen de kringloopeconomie of circulaire economie actief onder de aandacht bij onze inwoners en bedrijven. In de circulaire economie wordt circulair gebouwd, worden materiaalstromen gesloten, gaat het over nieuwe productieprocessen en over het winnen van nieuwe grondstoffen uit oude grondstoffen. Afval bestaat niet meer, afval is een grondstof. Keyport faciliteert al een aantal projecten rondom dit thema. De rol van de overheid is de mogelijkheden, crossovers in beeld brengen en ondernemingen aan elkaar verbinden. Ook het onderwijs speelt hierin een belangrijke rol en kan als verbinder fungeren. Daarom zetten we ons in op het binnenhalen van een circulair lab waarin ondernemers en studenten samenkomen. In Weert willen we een stichting faciliteren die herbruikbaar afval inzamelt en start met het inrichten van een recycle-center met kringloopwinkel. De doelstelling is het reduceren van de afvalstroom door verkoop van spullen en het repareren en 'upcyclen' van meubels en materialen. Dat betekent dat ook een werkplaats wordt ingericht waar mensen een vak kunnen leren om hen op deze manier voor te bereiden op de arbeidsmarkt.

Weert is energieneutraal

De wereld staat aan de vooravond van een energietransitie. De huidige energievoorziening, gebaseerd op fossiele energiebronnen, moet transformeren naar een klimaat neutrale energievoorziening. Met de Weerter Routekaart Energietransitie ligt er een stevige ambitie. De routekaart houdt rekening met de impact op sociale, ruimtelijke en economische thema's. Het vraagt ook wat van inwoners. Ingesleten gewoontes zijn in de toekomst niet meer vanzelfsprekend. Gedragsverandering is een belangrijk aspect voor het slagen van de energietransitie. Om deze transitie tot een succes te maken, zullen we het samen met inwoners, onderwijs en bedrijven moeten doen. We zetten in op energiebesparing. Hoogste prioriteit is het zo goed mogelijk isoleren van alle woningen in Weert. We hebben daarbij aandacht voor de mensen die dit niet op eigen kracht kunnen. Isolatie vermindert de behoefte aan energie en is nu de meest effectieve maatregel. We volgen de ontwikkelingen op het gebied van duurzame energieopwekking en onderzoeken de mogelijkheden voor Weert om gebieden energieneutraal in te richten. We anticiperen op nieuwe ontwikkelingen die haalbaar en realistisch zijn en maken daarbij optimaal gebruik van bestaande en toekomstige subsidie- en stimuleringsregelingen van rijk en provincie. Hier ligt ook een kans voor de innovatieve maakindustrie die Weert rijk is. Via de Warm Wonen winkel maken we inwoners bewust van de maatregelen die zij zelf kunnen nemen om bij te dragen aan een beter klimaat. Met zonne-energie zetten we bij voorkeur in op zonnepanelen op dak en zo min mogelijk opofferen van agrarische gronden.

Duurzaam en innovatief ondernemen en leven

* dekking uit verhoging toeristenbelasting met € 0,15

Tot over de provincie- en landsgrenzen heen. Niet alleen inzake transport, maar ook in samenwerking, trekken we gezamenlijk op in een krachtige regio. Voor de buurgemeenten blijft Weert ook een centrumfunctie vervullen, voor de regio de functie van netwerkstad.

Goede bereikbaarheid

Bereikbaarheid en duurzame mobiliteit zijn belangrijke voorwaarden voor een leefbare woon- en werkstad. We verplaatsen ons allemaal voortdurend. We gaan naar werk, bij vrienden en familie op bezoek of wandelen een rondje in onze buurt. Hoe we ons ook verplaatsen: het is fijn om zonder al te veel gedoe van A naar B te komen. Mobiliteit moet voor iedereen toegankelijk, begaanbaar en betaalbaar zijn. Weert blijft nadrukkelijk inzetten op verbindingen met de fiets. Hoogwaardige fietsverbindingen naar de omliggende steden en in het stedelijk gebied met méér ruimte voor fietsers en voetgangers. Goede en veilige verbindingen naar de binnenstad, de dorpen en belangrijke maatschappelijke functies hebben prioriteit.

De file op de A2 naar Eindhoven is terug. Oplossingen voor de korte termijn zijn nodig. We blijven ons inzetten voor een betere doorstroming, bijvoorbeeld de verbreding van de A2. Een mobiliteitshub rond de A2 is één van de kansrijke oplossingen: een overstaplocatie voor auto, bus of (deel-)fiets. Ook binnen Weert is een goede doorstroming van belang. De Ringbaan-Noord ter hoogte van Boshoven zien we steeds drukker worden en heeft hierin prioriteit.

We zetten ons samen met de Belgische gemeenten, de provincie Limburg en de Rijksoverheid in voor personenvervoer via het spoor Eindhoven-Weert-Hamont-Antwerpen.

Goed en betaalbaar parkeren is het uitgangspunt. We zien een toename van de parkeerdruk in de binnenstad, met name aan de noordzijde. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de toename van het aantal woningen in de binnenstad. Er volgt op korte termijn een nieuwe parkeernota om deze uitdaging op te pakken, waarin we ook het fietsparkeren opnemen.

Veilige wegen

We zetten in op het verminderen van verkeersslachtoffers. Het is belangrijk dat verkeerssituaties veilig zijn voor voetganger, fietser en automobilist. We blijven ons inzetten voor veiligheid en meer ruimte voor fietsers en voetgangers en pakken onveilige straten aan, zoals bijvoorbeeld de Maaslandlaan. Ook investeren we in het verhogen van de kwaliteit van de trottoirs op plekken waar ouderen en minder validen vaak komen.

Samenwerking in de regio: de inhoud is altijd leidend

Naast het fysiek goed verbonden zijn met de regio willen we als Weert ook doorgroeien als regionale netwerkgemeente. We zoeken de samenwerking op waar dat van meerwaarde is voor het behalen van onze doelen.

Vaak betreft het op samenwerking gerichte innovatietrajecten, het opzetten van nieuwe business cases, het gezamenlijk voorzien van een sterk regionaal woningaanbod, het gezamenlijk investeren in gedeelde infrastructuur, het gezamenlijk inkopen van zorg , het uitwisselen van waardevolle kennis, het gezamenlijk verkrijgen van subsidies of het gezamenlijk inzetten van personeel. Sommige samenwerkingsverbanden zijn strategisch, andere juist weer heel praktisch van aard. Het blijft van belang om de samenwerkingsverbanden periodiek tegen het licht te houden en ook stop te zetten als het oorspronkelijke doel niet langer wordt gediend of al is bereikt.

De regio’s worden steeds belangrijker. Bepaalde economische, sociale en ruimtelijke opgaven kunnen we beter oplossen op regionale schaal. Het is daarom van belang hoe Weert zich positioneert in en met de regio. We heroverwegen internationale samenwerkingen en leggen de focus op samenwerking in de regio: met Midden-Limburg, Noord-Limburg, onze Belgische buurgemeenten, Noord-Brabant en Euregio Rijn-Maas-Noord.

Om de uitvoering van bepaalde economische, sociale en ruimtelijke opgaven verder kracht bij te zetten heeft Weert samen met de zes andere Midden-Limburgse gemeenten en partners een Investeringsagenda opgesteld. De agenda is opgesteld langs drie lijnen van de regionale visie: 'Het verbindend hart van Limburg'.

• Werken aan een duurzaam en klimaatbestendig Midden-Limburg;
• Werken aan een toekomstbestendige economie (circulair);
• Werken aan een gezonde en aantrekkelijke woonomgeving voor Midden-Limburg.

De Investeringsagenda bestaat deels uit lopende regionale initiatieven en projecten waar al geld voor gereserveerd of beschikbaar is, maar ook uit nieuwe ideeën of een uitbreiding van de ambitie, verruiming van doelen of slimme verbinding van huidige maatregelen en partnerschappen. Weert zet zich samen met de andere gemeenten in om met deze Investeringsagenda tot een Regio Deal [2] te komen.

Goed ontsloten en verweven met de regio

‘Samen Doen’ kan alleen in een financieel gezonde gemeente met voldoende en kwalitatief goede medewerkers. In onze ambities stellen we de behoeften van inwoners, bedrijven en organisaties centraal. Digitale ontwikkelingen zetten we in om zelf doen en samen doen verder te faciliteren.

Structureel meerjarig financieel gezond

We willen structureel financieel gezond blijven. We sturen op effecten. Door de doelen inzichtelijk te maken en gebruik te maken van data-analyse van resultaten en effecten, kunnen we beter onderbouwde keuzes maken. Daarbij gaat het niet alleen om tellen (kwantitatief, meten) maar ook om vertellen (kwalitatief, duiden).

We streven ernaar de lasten voor onze inwoners zo laag mogelijk te houden en alleen te verhogen als duidelijk is welk (maatschappelijk) doel daarmee wordt gediend en als dat passend is bij de gemeente die we willen zijn.

Gelet op de grote opgaven waar we voor staan, zijn we alert op subsidiemogelijkheden bij andere overheden, voor zover passend bij onze doelstellingen. Om subsidies binnen te halen op alle niveaus (provinciaal, landelijk, Europees) wordt extra capaciteit ingezet.

De ontwikkeling van onze belangrijkste inkomstenbron, het Gemeentefonds, laat op basis van het landelijk coalitieakkoord, het accres en de herijking van het Gemeentefonds een stijgende lijn zien, die weer terugzakt in 2026. Er is grote onzekerheid over de ontwikkeling van prijzen (vooral van energie/brandstof en bouwmaterialen) en de rente. Voorzichtigheidshalve plannen we daarom maar beperkt extra structurele uitgaven. Incidentele lasten kunnen gedekt worden uit de hogere uitkering van het Gemeentefonds in 2024 en 2025 en de algemene reserve.

Kwalitatief goede integrale dienstverlening

We staan voor kwalitatief goede integrale dienstverlening, waarbij de behoefte van onze inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers leidend zijn. Inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers hebben inzicht in de status van hun vraag en kunnen zoveel mogelijk zaken zelf digitaal regelen. Investeren in digitalisering is van belang om optimaal te kunnen meebewegen met relevante ontwikkelingen en trends in de samenleving, zodat we kunnen inspringen op de kansen die zich voordoen. Ook willen we de informatievoorziening aan onze inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers verbeteren. De Vraagwijzer ontwikkelt zich verder als fysiek en digitaal loket voor vragen over regelingen en voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn, zorg, werk en inkomen. Ook het Servicepunt Ruimte, dat het aanspreekpunt is voor vragen over het openbaar gebied, wordt voortgezet. In het kader van de Omgevingsvisie richten we een Intaketafel in als 1 loket voor initiatieven.

We maken het voor verenigingen mogelijk om digitaal hun subsidie aan te vragen. Ook gaan we het subsidieproces binnen onze organisatie verder verbeteren.

De gemeente als aantrekkelijke werkgever

Het personeel, de medewerkers, zijn het belangrijkste kapitaal van de gemeente, zeker in het licht van de grote opgaven waar we voor staan. We voorzien in Weert een grote uitstroom van pensioengerechtigden met veel ervaring en kennis. Ook zien we dat het natuurlijke verloop (personeel wisselt van baan) ons voor uitdagingen plaatst. Door de krappe arbeidsmarkt is het aantrekken van voldoende en kwalitatief goed personeel moeilijk. De gemeente Weert wil een aantrekkelijke werkgever zijn en vrijkomende functies makkelijk kunnen invullen met kwalitatief goed personeel. We willen tijdig kunnen anticiperen op de uitstroom van pensioengerechtigde medewerkers. We gaan actief op zoek naar goed personeel voor strategische of specialistische functies die moeilijk vervulbaar zijn, eventueel samen met regiogemeenten. We stimuleren de huidige medewerkers om zich te blijven ontwikkelen en zorgen voor groeimogelijkheden binnen onze organisatie om medewerkers te behouden. Voor dit strategisch personeelsbeleid creëren we een fonds, met een vaste ondergrens en een vaste bovengrens. Uit dit fonds kunnen zaken worden betaald voor de drie kernopgaven op het gebied van personeel:

• Goede overdracht van de vakkennis, omgevingskennis en organisatiekennis van AOW-gerechtigden, onder andere door tijdig nieuwe medewerkers aan te trekken;
• Actieve benadering van de arbeidsmarkt;
• Extra activiteiten voor het behoud van personeel.

Deze middelen houden we de komende jaren op peil.

Inwoners, bedrijven en organisaties beter betrekken bij beleid en besluitvorming

Ook in Weert was het opkomstpercentage bij de gemeenteraadsverkiezingen laag. Alle partijen willen zich inzetten om hier iets aan te doen. We dragen ons steentje bij aan het herstellen van het vertrouwen in de politiek. De Weerter politieke partijen hebben hier zelf ook een verantwoordelijkheid in.

Als gemeente willen we enerzijds onze inwoners en organisaties nog beter betrekken bij het beleid van de gemeente (burgerparticipatie, gericht op draagvlak) en anderzijds willen we als gemeente beter mee doen met wat de inwoners samen organiseren (overheidsparticipatie, gericht op beter aansluiten bij wat er leeft). We onderzoeken hoe we beter met de inwoners in gesprek kunnen komen en dan juist ook met de inwoners die je vaak niet ziet of hoort. Daar hoort bij dat deze inwoners ook in de gelegenheid moeten worden gesteld om goed geïnformeerd te zijn, zodat een gelijkwaardig debat mogelijk is. We betrekken jongeren meer bij het gemeentelijke beleid. We variëren per thema en doelgroep in de methodieken die we inzetten, passend bij het participatieniveau dat we nastreven. Ook het Stadslab 0495 zetten we in om op creatieve wijze inwoners, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen de kans te bieden om mee te werken aan het oplossen van maatschappelijke problemen. De strategische visie is leidend en die visie dragen we graag uit naar de Weerter samenleving. De komende jaren is het belangrijk om inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers mee te nemen in onze vijf strategische waarden en de ambities die we daarin willen bereiken. Dit kunnen we niet als gemeente alleen, daar hebben we de Weerter samenleving bij nodig. Daarom nemen we incidentele middelen op voor de implementatie van de strategische visie.

Algemeen

Iedereen doet mee

Duurzaam en innovatief ondernemen en leven

 *** dekking uit verhoging toeristenbelasting met € 0,15

Goed ontsloten en verweven met de regio

Algemeen