Monument, omgevingsvergunning

Heb je een woning of pand dat als monument is aangemerkt? Je hebt een omgevingsvergunning nodig als je aanpassingen wilt plegen aan het monument. Dit geldt overigens niet voor regulier onderhoud of aanpassing van delen van het pand die geen monumentale waarde hebben.

Kosten

Voor het in behandeling nemen van een aanvraag heft de gemeente leges op grond van de legesverordening. Voor meer info over de leges, zie de legesverordening. 
Als de omgevingsvergunning wordt verleend, worden deze legeskosten in mindering gebracht op de totale legeskosten die in rekening zijn gebracht voor het behandelen van de aanvraag. Je betaalt ook leges als je de omgevingsvergunning niet krijgt of de aanvraag intrekt.

Wat moet je doen?

• Je doet de vergunningcheck via het Omgevingsloket om te zien of je een omgevingsvergunning nodig hebt.
• Als je een vergunning nodig hebt, dan kun je deze digitaal aanvragen.
• Je krijgt schriftelijk antwoord van de gemeente zelf.
• Meestal is overleg nodig met het bevoegd gezag: een omgevingsvergunning vereist namelijk maatwerk.
• Als jouw aanvraag wordt gehonoreerd, dan wordt de omgevingsvergunning meegestuurd (inclusief de voorwaarden waaronder je de omgevingsvergunning krijgt).
• Ben je het niet eens met de beslissing, dan kun je bezwaar of beroep aantekenen.

Gemeentelijk monument

Voor alle informatie over gemeentelijke monumenten in Weert, zie de website van het Erfgoedhuis.

Het gemeentelijk monument is een onroerend goed (inclusief het perceel) van:

• Algemeen (lokaal) belang door zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap
• Cultuurhistorische waarde.

Je hebt altijd een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit nodig om een gemeentelijk monument te slopen, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen.

Ook het gebruiken of laten gebruiken waardoor het gemeentelijk monument ontsiert of in gevaar gebracht wordt mag niet zonder omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteitmonument. In al deze gevallen heb je een omgevingsvergunning nodig.

Je mag wel regulier onderhoud plegen zonder een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit. Te denken valt aan schilderwerk (hoewel je in sommige gevallen rekening moet houden met de originele kleurstelling). Ook mag je wijzigingen aan de binnenkant van het pand doorvoeren zonder omgevingsvergunning, mits deze binnenkant geen monumentale waarde heeft. Overleg eerst met de gemeente voordat je aanpassingen wilt aanbrengen.

Rijks- of gemeentelijk beschermd stads- en dorpsgezicht

Op 16 november 2022 is de Erfgoedverordening Weert 2022 vastgesteld. Dat betekent dat voor de sloop van een pand in een rijk- of gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit nodig is. Ook kan de gemeente maatregelen nemen bij verwaarlozing van monumenten.

Bij een rijksbeschermd stads- en dorpsgezicht gaat het om groepen van onroerende zaken, waarin zich één of meer rijksmonumenten bevinden. Deze groep van onroerende zaken is van algemeen (landelijk) belang vanwege hun schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische waarde. Dit hoeft niet alleen te gaan over mooie panden, maar kunnen ook bruggen of kerken zijn.

Je  moet voor aanpassingen aan een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht altijd een omgevingsvergunning aanvragen, als de voorgenomen aanpassing het aanzicht wijzigt. In Weert is een gebied aangewezen als rijksbeschermd stads- en dorpsgezicht. Dit betreft de industriehaven van het rijksgezicht Budel Dorplein.

Er zijn 13 gebieden aangewezen als gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht. Voor wijzigingen van bouwwerken in deze gebieden die geen andere beschermde status hebben, heb je geen omgevingsvergunning voor de ‘omgevingsplanactiviteit monument’ nodig. Wel wordt de wijziging getoetst door de adviescommissie ruimtelijke kwaliteit. In beschermde gezichten is deze toetsing volgens de criteria van niveau 3, bijzonder.

Rijksmonument

Rijksmonumenten zijn in het rijksmonumentenregister ingeschreven. Een rijksmonument is van algemeen (landelijk) belang door zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap of van cultuurhistorische waarde.

Je hebt altijd een omgevingsvergunning voor de rijksmonumentenactiviteit nodig voor een rijksmonument om te slopen, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen. Maar ook het gebruiken of laten gebruiken waardoor het ontsiert of in gevaar gebracht wordt mag niet zonder omgevingsvergunning.

Procedure

Op een omgevingsvergunning voor de rijksmonumentenactiviteit is de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing. Deze procedure ziet er globaal als volgt uit:

• Het ontwerpbesluit ligt met de daarop betrekking hebbende stukken 6 weken ter inzage waarbij door een ieder zienswijzen naar voren kunnen worden gebracht.
• Na de ter inzage legging wordt er, mede naar aanleiding van de ingekomen zienswijzen, binnen 12 weken door het college van B&W een besluit genomen over de verlening van de Bopa.
• Indien geen zienswijzen naar voren zijn gebracht, wordt er door het college van B&W binnen 4 weken een besluit genomen over de verlening van de Bopa.
• Tegen de beslissing is beroep en hoger beroep mogelijk. Alleen belanghebbenden kunnen van deze rechtsmiddelen gebruik maken.

Indienen

• Aanvraag omgevingsvergunning
• Situatietekening schaal 1:1000
• Plattegrond schaal 1:100 van iedere bouwlaag met maatvoering en de bestemming van de ruimte
• Alle gevelaanzichten en relevante doorsneden schaal 1:100

Bouwhistorisch onderzoek

Als er sprake is van een verbouwing waarbij de structuur van het pand wordt gewijzigd en/of monumentale onderdelen in het geding zijn, dan is vaak een bouwhistorisch onderzoek nodig. In dit rapport worden de belangrijke onderdelen van het monument beschreven en gewaardeerd. Hiermee moet tijdens het maken van plannen rekening worden gehouden.

Overleg

Overleg met je buren voordat je een aanvraag indient. Dit voorkomt vaak lastige juridische procedures. Na het verlenen van de omgevingsvergunning kunnen belanghebbenden (bijvoorbeeld buren) namelijk bezwaar maken tegen de vergunning. De bezwaartermijn is 6 weken.

Wil je vooraf weten of je kans maakt op een omgevingsvergunning? Vraag dan een conceptverzoek (vooroverleg) aan. Tijdens een vooroverleg wordt de haalbaarheid van jouw project getoetst. Eventuele wijzigingen kun je dan nog vóór de definitieve aanvraag aanbrengen. Met een vooroverleg heb je nog geen toestemming om jouw project uit te voeren. Je moet nog wel een officiële vergunningsaanvraag doen.

Een vooroverleg kun je aanvragen via het Omgevingsloket.